เครือข่ายภาคประชาชนของเกาะยาว เป็นชุมชนชาวมุสลิม 99% มีความเข้มแข็งและความพร้อมสูง มีประสบการณ์ในการทำงานร่วมกับภาครัฐและหน่วยงานต่างๆ เพื่อส่งเสริมการบริหารจัดการทรัพยากรบนเกาะอยู่ก่อนแล้ว เช่น โครงการจัดการขยะแบบเชิงกลและชีวภาพ (MBT) โดยชุมชน ขนาด 5 ตันต่อวัน ขององค์การบริหารส่วนตำบลเกาะยาวน้อย ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวประสบความสำเร็จในการนำเทคโนโลยีบริหารจัดการขยะชุมชน โดยการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานปลัดกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยี จากเครือข่ายคลินิกเทคโนโลยีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี มีการลงนามความร่วมมือดำเนินโครงการ 3 ฝ่าย (สำนักงานปลัดกระทรวงวิทยา ศาสตร์ฯ  มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี และองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะยาวน้อย) เมื่อปีงบประมาณ 2546 เป็นต้น หรือเครือข่ายภาคประชาชนเอง เช่น เครือข่ายการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์โดยชุมชนเกาะยาวน้อย (เกาะยาวน้อยโฮมสเตย์) ซึ่งมีที่มาจากการเกิดวิกฤตทรัพยากรธรรมชาติ ในปี 2530 – 2535 เรือพาณิชย์และเรือท่องเที่ยว ได้เข้ามาทำลายทรัพยากรหญ้าทะเล ปะการัง และสัตว์น้ำวัยอ่อน ส่งผลกระทบต่ออาชีพประมงพื้นบ้าน ในปี 2538 จึงมีการรวมตัวรณรงค์ และช่วยรัฐปราบปราม และสร้างจิตสำนึก จนกระทั่งในปี 2540 เกิดความตระหนักรู้ของคนในชุมชนและบุคคลภายนอกทำให้ทรัพยากรดีขึ้น ผู้คนสนใจมาดูงาน และเรียนรู้เรื่องการบริหารจัดการ ชุมชนจึงนำการท่องเที่ยวมาต่อยอดให้คนมาเรียนรู้ และสร้างรายได้ให้กับชุมชนในรูปแบบการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ และได้จัดทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง จนได้รับรางวัลทั้งในระดับชาติและระดับนานาชาติจำนวนมาก นอกจากนี้ยังมีเครือข่ายเกษตรรุ่นใหม่ (Smart Farmer)  เครือข่ายท่องเที่ยวชุมชน ชุมชนในพื้นที่เกาะยาวจึงมีศักยภาพสูงที่สามารถขับเคลื่อนโครงการให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และเป็นต้นแบบให้กับพื้นที่เกาะอื่นๆ ได้