คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.)
มุ่งมั่นดูแลกิจการพลังงาน เพื่อความมั่นคงและยั่งยืน
“คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน” เป็นคณะกรรมการที่แต่งตั้งโดยพระมหากษัตริย์ภายใต้พระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550 ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 11 ธันวาคม 2550 เพื่อปรับโครงสร้างการบริหารกิจการพลังงาน โดยแยกงานนโยบาย งานกำกับดูแลและการประกอบกิจการพลังงานออกจากกันอย่างชัดเจน และเปิดโอกาสให้ภาคเอกชน ชุมชนและประชาชนมีส่วนร่วมและมีบทบาทมากขึ้น เพื่อให้การประกอบกิจการพลังงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ มีความมั่นคง มีปริมาณเพียงพอและทั่วถึง ในราคาที่เป็นธรรม และมีคุณภาพได้มาตรฐานตอบสนองต่อความต้องการและการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน ทั้งในด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน ประกอบด้วย ประธานกรรมการคนหนึ่งและกรรมการอื่นอีก 6 คน ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งทำหน้าที่กำกับดูแลการประกอบกิจการพลังงาน อันหมายถึง กิจการไฟฟ้า กิจการก๊าซธรรมชาติ และกิจการระบบโครงข่ายพลังงานให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของพระราชบัญญัติฯภายใต้กรอบนโยบายของรัฐ โดยมี สำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (สำนักงาน กกพ.) ซึ่งมีสถานะเป็นหน่วยงานของรัฐ ทำหน้าที่เป็นสำนักงานเลขานุการของ กกพ.
ในการดำเนินงาน กกพ. จะให้ความสำคัญและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้ใช้พลังงาน ประชาชน และผู้ได้รับผลกระทบจากการประกอบกิจการพลังงาน ในการบริหารจัดการและการพัฒนาด้านพลังงานของประเทศ และยังมีภารกิจในการส่งเสริมพลังงานหมุนเวียนและการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพตลอดจนการสนับสนุนและดำเนินงานตามภารกิจเร่งด่วนตามกรอบนโยบายของรัฐเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงด้านพลังงานของประเทศด้วย
“กองทุนพัฒนาไฟฟ้า” เป็นกองทุนที่จัดตั้งตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550 มีวิสัยทัศน์ที่จะเป็นกลไกขับเคลื่อนการพัฒนาไฟฟ้าของไทยให้ทั่วถึง มีประสิทธิภาพ โปร่งใส เป็นธรรม เสริมสร้าง กระบวนการมีส่วนร่วม และเกิดการยอมรับเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งกองทุนพัฒนาไฟฟ้า เพื่อ
(1) สนับสนุนให้มีการให้บริการไฟฟ้าไปยังท้องที่ต่างๆอย่างทั่วถึง มีความน่าเชื่อถือ และเป็นธรรมกับทุกฝ่าย
(2) บริหารจัดการกองทุนพัฒนาไฟฟ้าให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โปร่งใส ตรวจสอบได้ ตอบสนองความคาดหวังของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และเป็นประโยชน์
ต่อประชาชน
(3) เพื่อสร้างเครือข่ายพันธมิตรและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์กองทุนพัฒนาไฟฟ้า
(4) ส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียนและเทคโนโลยีในการประกอบกิจการไฟฟ้าที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อย โดยคำนึงถึงความมั่นคงและความยั่งยืน เป็นกองทุนที่จัดตั้งตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550 มีวิสัยทัศน์ที่จะเป็นกลไกขับเคลื่อนการพัฒนาไฟฟ้าของไทยให้ทั่วถึง มีประสิทธิภาพ โปร่งใส เป็นธรรมเสริมสร้างกระบวนการมีส่วนร่วม และเกิดการยอมรับเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
สำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (สำนักงาน กกพ.) ทำหน้าที่เป็นผู้รับเงิน จ่ายเงิน เก็บรักษาและบริหารจัดการเงินกองทุนพัฒนาไฟฟ้า ตามระเบียบที่คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) กำหนด โดยแยกออกจากงบประมาณของสำนักงาน ซึ่งในทุกรอบปีงบประมาณสำนักงานตรวจเงินแผ่นดินจะประเมินผลการใช้จ่ายเงินและทรัพย์สินของสำนักงานและกองทุนพัฒนาไฟฟ้าว่าเป็นไปตามวัตถุประสงค์ ประหยัด คุ้มค่ามีประสิทธิภาพ และประสิทธิผลเพียงใด
ตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550 มาตรา 97 ได้กำหนดการใช้จ่ายเงินกองทุนพัฒนาไฟฟ้า ให้ใช้จ่ายเพื่อกิจการ ดังต่อไปนี้
(1) เพื่อการชดเชยและอุดหนุนผู้รับใบอนุญาตประกอบกิจการไฟฟ้าซึ่งได้ให้บริการแก่ผู้ใช้ไฟฟ้าที่ด้อยโอกาสหรือเพื่อให้มีการให้บริการไฟฟ้าอย่างทั่วถึง หรือเพื่อส่งเสริมนโยบายในการกระจายความเจริญไปสู่ภูมิภาค (มาตรา 97(1))
(2) เพื่อการชดเชยผู้ใช้ไฟฟ้า ซึ่งต้องจ่ายอัตราค่าไฟฟ้าแพงขึ้นจากการที่ผู้รับใบอนุญาตที่มีศูนย์ควบคุมระบบไฟฟ้าสั่งให้ผู้รับใบอนุญาตประกอบกิจการไฟฟ้าดำเนินการผลิตไฟฟ้าอย่างไม่เป็นธรรมหรือมีการเลือกปฏิบัติ (มาตรา 97(2))
(3) เพื่อการพัฒนาหรือฟื้นฟูท้องถิ่นที่ได้รับผลกระทบจากการดำเนินงานของโรงไฟฟ้า (มาตรา 97(3))
(4) เพื่อการส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียนและเทคโนโลยีที่ใช้ในการประกอบกิจการไฟฟ้าที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อย (มาตรา 97(4))
(5) เพื่อการส่งเสริมสังคมและประชาชนให้มีความรู้ ความตระหนัก และมีส่วนร่วมทางด้านไฟฟ้า (มาตรา97(5))
(6) เป็นค่าใช้จ่ายในการบริหารกองทุนพัฒนาไฟฟ้า (มาตรา 97(6)
โครงการส่งเสริมการมีส่วนร่วมและพัฒนาเครือข่ายพลังงานชุมชนในพื้นที่เกาะเพื่อการพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน (เกาะพลังงานสะอาด) โดยสถาบันอาศรมศิลป์
ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก กองทุนพัฒนาไฟฟ้า เพื่อกิจการตามมาตรา 97(5) ในปีงบประมาณ 2562